Stappenplan
Energie besparen: goed voor je portemonnee en het milieu
Omdat onze persoonlijke omstandigheden en onze huizen sterk van elkaar verschillen, is er geen pasklaar antwoord op de vraag wat je moet doen om thuis energie te besparen. Dit stappenplan helpt je om je eigen plan van aanpak te maken. In logische stappen zul je zo voordelig mogelijk energie besparen - o.a. door het verbeteren (= verduurzamen) van je huis.
Vind je dit te moeilijk of heb je vragen, vraag dan een energiecoach om hulp. Wil je er helemaal niet aan beginnen, dan kun je een energieadviseur vragen om op professionele basis voor jou een plan te schrijven.
- Doelen
Wat wil je bereiken met het verduurzamen van je huis? Lagere kosten? Comfortabeler wonen? Verbetering van het energielabel? De wereld beter achterlaten dan je hem aantrof?
Schrijf je drie belangrijkste doelen op. Houd ze in je achterhoofd bij het schrijven van jouw plan van aanpak.
- Inzicht in je huidige situatie
Waar begin je? Het antwoord op deze vraag hangt af van je huidige situatie, je beginsituatie. Het is belangrijk dat je daar een goed inzicht in hebt. Stel jezelf daarom een aantal belangrijke vragen: Wat is eigenlijk jouw energierekening en waarom is die zo? Hoe goed is jouw huis al geïsoleerd? Heeft je huis al zonnepanelen en zo niet, kunnen er zonnepanelen op? Wat kun en wil je zelf doen, en wat wil je aan vakmensen overlaten? Breng dus eerst je energieverbruik én je huis goed in kaart. Gelukkig bestaan daarvoor talloze handige hulpmiddelen. Je vindt ze in dit energieloket.
- Bepalen van je budget
Verduurzamen kun je zo bont maken als je zelf wilt. Verduurzamingsmaatregelen voor € 30.000 zijn zo opgeschreven. Maar is dat slim? Zorg dat je de grenzen van je budget kent voordat je alle maatregelen op een rijtje hebt. Daar hoort de vraag bij of je extra wilt en kunt lenen (soms kan dit tegen 0% rente, maar let op: ook die lening moet worden afbetaald). Daarnaast bestaan er allerlei subsidies. Dit houdt in dat de overheid niet alles maar wel een deel van jouw kosten vergoedt.
- Besparen door kleine maatregelen
Er zijn verschillende maatregelen die iedereen kan nemen. Ten eerste: gratis besparen door verkeerde gewoontes van jou (en evt. gezinsleden) te veranderen. Ten tweede: goedkoop besparen door het gebruik van materialen zoals tochtstrips, radiatorfolie en buisisolatie. Tot slot zijn er besparende maatregelen met betrekking tot de cv-ketel en -radiatoren.
- Besparen door grote maatregelen
Denk je aan grotere maatregelen, dan zijn isoleren en ventileren altijd de eerste stap. Immers, energie die je niet verbruikt hoef je niet in te kopen of zelf op te wekken. Bedenk dat in oude huizen tot wel 40% van de verwarmingsenergie verloren gaat. Je energielabel is vanzelfsprekend een belangrijke indicator voor de energiezuinigheid van je huis. Begin dus met een lijst van de gewenste isolatiemaatregelen. En maak daarna ook een lijst met ventilatiemaatregelen. Want hoe beter een huis geïsoleerd is (stilstaande lucht), des te belangrijker ventileren wordt (verse lucht).
- Zelf schone energie opwekken
Met zonnepanelen kun je minstens een derde van je eigen energieverbruik opwekken (de rest geef je nu nog af aan het elektriciteitsnet). Daarmee bespaar je dus op je energierekening. En realiseer je dat je elektriciteitsverbruik in de toekomst zal gaan toenemen. Om maar een paar voorbeelden te noemen:
- Van gas naar elektrisch (inductie) koken betekent 1 zonnepaneel extra.
- Van gasgestookte cv-ketel naar warmtepomp betekent gemiddeld 8 panelen extra.
- Van brandstofauto naar elektrische auto betekent gemiddeld 8 panelen extra.
Woon je in het buitengebied of op een bedrijventerrein? Dan mag je ook een kleine windmolen (< 33 m) plaatsen.
- Aardgasvrij wonen
Pas als je al alle genoemde maatregelen in kaart hebt gebracht, kun je gaan kijken naar het optimaliseren van de verwarming van je huis. Die verwarming kun je helemaal of gedeeltelijk aardgasvrij maken. Je kunt zelfs helemaal aardgasvrij worden door ook elektrisch te gaan koken. Let op: Voordat je een warmtepomp en lage-temperatuurradiatoren kunt overwegen, moet je huis minimaal energielabel C hebben. Andere manieren van verwarmen zijn bijvoorbeeld infraroodpanelen (voor weinig gebruikte kamers).
Heb je een totaaloverzicht van alle mogelijke maatregelen voor je huis, maak dan een plan van aanpak. Laat je leiden door de twee volgende richtlijnen:
- Werk van buiten naar binnen: pak eerst de schil van je woning aan en pas daarna de installaties en de verwarming.
- Werk in de volgorde:
- Besparen door kleine maatregelen (gratis of goedkoop)
- Isoleren
- Ventileren
- Opwekken
- Verwarmen
Heb je de maatregelen in de gewenste volgorde op je lijstje staan, kijk dan naar wat dit voor je budget betekent. Er zijn vele subsidie- en andere financieringsmogelijkheden. Onder de noemer 'Financiering' geeft dit energieloket per woonsituatie (huur, eigen huis, eigen appartement in VvE, eigen monumentale woning) een overzicht van de mogelijkheden. Daarnaast zijn er verschillende instanties die je kunnen helpen bij het uitzoeken van de financieringsmogelijkheden.
Je plan van aanpak en de financiering leiden tot het maken van een planning voor de werkzaamheden. Slechts een enkeling kan alles in één keer (laten) doen. De meesten van ons zullen een aantal jaren en verschillende rondes (fasen) nodig hebben om hun huis te verduurzamen.
Bij jouw maatregelen horen offertes om zeker te zijn van de kosten die je gaat maken. Een offerte heeft een beperkte geldigheidsduur, dus vraag die pas aan als je zeker weet dat je de werkzaamheden gaat uitvoeren. Er zijn verschillende instanties die je kunnen helpen bij het beoordelen en opvragen van offertes. Zorg er altijd voor dat jij, de aanvrager, de keuze maakt. Het is immers jouw huis en jouw geld!
En dan volgt de uitvoering. Sommige maatregelen zijn eenvoudig van aard en andere heel ingrijpend. Zo kan dakisolatie zeer ingrijpend zijn voor alle ruimtes op de bovenverdieping. Voel je je niet vertrouwd met het werk dat verricht wordt, schakel dan een bouwopzichter of kwaliteitscontroleur in. Ook hiervoor zijn verschillende instanties te benaderen.
Wat de toekomst brengt is altijd onzeker. Wat je in elk geval kunt doen: je energierekening goed in de gaten houden door gebruik te maken van alle monitoringsmogelijkheden die moderne elektrische apparatuur biedt. Controleer of je je doelen bereikt of zelfs kunt verbeteren.
De ontwikkelingen zijn in volle gang. Zo wordt er nu veel gesproken over thuis- en buurtbatterijen, smart- en offgrid wonen, onderling elektriciteit verhandelen (bijvoorbeeld straks met de HanzeBox van LochemEnergie), en nog slimmere oplossingen voor de opslag van warmte. Veel van deze maatregelen zijn nog duur en leveren nu nog geen financieel rendement op. Dat kan echter snel veranderen.